กระทู้-07764 : ชวนคุยเรื่องฝาย

Home » Board » สิ่งแวดล้อม

ชวนคุยเรื่องฝาย

ได้อ่านกระทู้ และเอกสารผลกระทบของฝายต้นน้ำต่อระบบนิเวศลำธารของคุณนณณ์  และก็บังเอิญได้มีโอกาสคุยกับพี่ที่รู้จักกันที่อยู่ในองค์กรเอกชนแห่งหนึ่งที่กำลังดำเนินโครงการสร้างฝายทั่วประเทศ เลยส่งกระทู้นี้ให้ดู พี่เขาก็สอบถามไปยังหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ได้คำตอบมาว่า ฝายที่สร้างกว่า 90% จัดสร้างในเส้นทางที่ปกติเป็นเส้นทางน้ำไหลเมื่อฝนตกหรือในหน้าฝน แต่น้ำจะแห้งในหน้าแล้ง จึงได้สร้างฝายไว้เพื่อชะลอ และกักเก็บน้ำ และความชื้นไว้ให้นานขึ้นครับ

อันนี้ เป็นคำอธิบายที่ได้จากองค์กรเดียวนะครับ เท่าที่ผมทราบ มีหลายหน่วยงานที่ทำเรื่องสร้างฝายนี้อยู่ ก้ไม่ทราบว่ามาตรฐานการหาสถานที่สร้างฝายจะเหมือนหรือต่างกันอย่างไรครับ
ดำเกิง approve [ 05 มิ.ย. 2550 08:20:37 ]
ความคิดเห็นที่: 1
ที่เขาตอบน่ะถูกต้องนั่นแหละ ปัญหาอยู่ที่รูปแบบของฝายที่มักไม่เป็นมิตรกับสัตว์ที่ต้องใช้สายน้ำในการเดินทางครับ ผมไม่เคยมองว่ามีฝายแล้วไม่ดี ขอให้อยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสม  และไม่เปลี่ยนแปลงวิถีของสายน้ำมากเกินไป(รวมสัตว์ด้วย)
knotsnake approve [ 05 มิ.ย. 2550 09:00:56 ]
ความคิดเห็นที่: 2
ลำธารลักษณะที่มีน้ำเฉพาะหน้าฝน จริงๆ แล้วก็ใช่ว่าจะไม่มีสัตว์น้ำอพยพเข้ามาใช้ประโยชน์ในหน้าที่มีน้ำ

แต่ทำในลำธารลักษณะแบบนั้นก็มีผลกระทบน้อยกว่าแหล่ะครับ เพราะสัตว์น้ำมันคงจะมีน้อยกว่า ขอบคุณที่อุตสาห์ส่งต่อให้คนรับผิดชอบได้อ่านครับผม
นณณ์ approve [ 05 มิ.ย. 2550 15:00:33 ]
ความคิดเห็นที่: 3
Optimum slopes and current brakes may make dyke become much more friendly to fishes.
waterpanda approve [ 05 มิ.ย. 2550 17:29:38 ]
ความคิดเห็นที่: 4
 ถ้ามีการออกแบบฝาย ชนิด fish-friendly ไว้สักสองสามแบบ เพื่อให้องค์กรที่กำลังดำเนินโครงการสร้างฝายทั่วประเทศได้เลือกใช้ ก็น่าจะเป็นทางออกที่ดีนะครับ

ปล. ทีนี้ก็เหลือ แต่ให้คุณนณณ์ศึกษาเรื่อง fish-friendly-ฝาย ว่ามันจะต้องมีคุณสมบัติอย่างไรบ้าง เช่น slope ต้องประมาณเท่าไร ต้องมี current brakes แบบไหน จึงจะ friendly กับปลามากชนิดที่สุด
natee approve [ 05 มิ.ย. 2550 18:12:26 ]
ความคิดเห็นที่: 5
แอ๊ก!
นณณ์ approve [ 05 มิ.ย. 2550 20:50:33 ]
ความคิดเห็นที่: 6
อย่าลืมออกแบบโลโก้

"Approved by siamensis.org"

สำหรับติดที่ฝายด้วยนะครับ :+)
natee approve [ 05 มิ.ย. 2550 21:39:15 ]
ความคิดเห็นที่: 7
รออีก3ปีจบสิ่งแวดล้อมแล้วสมมติว่า ถ้าได้ต่อโท วิศวฯ แหล่งน้ำอีกซัก2ปีจบ   จะมาช่วยนะครับเหอๆๆๆ
...man approve [ 05 มิ.ย. 2550 22:03:17 ]
ความคิดเห็นที่: 8
สิ่งแวดล้อม สิ่งแวดล้อม สิ่งแวดล้อม ใครคิดนะคำนี้
Plateen approve [ 06 มิ.ย. 2550 06:35:00 ]
ความคิดเห็นที่: 9
ขอถามเป็นความรู้ครับ..

ปลาในระบบนิเวศลำธารเล็กๆ นั้น มีชนิดไหนที่ต้องอพยพขึ้นวางไข่หน้าแล้ง(ต้น-กลางหนาว)หรือเปล่าครับ  ถ้ามี..ก็จะน่าห่วงเพราะมันอาจไม่มีน้ำให้แถกผ่านฝายได้อ่ะ  แต่ ถ้าช่วงอพยพเป็นช่วงน้ำหลากใหญ่ก่อนแล้งก็คงไม่เลวร้ายกับมันจนเกินไป นี่ผมเผื่อกรณี fish-friendly แล้วนะครับ
knotsnake approve [ 06 มิ.ย. 2550 10:39:17 ]
ความคิดเห็นที่: 10
เท่าที่ผมสังเกตมานะครับ ปลาในระบบนิเวศลำธารถาวรส่วนใหญ่จะออกลูกวางไข่ในช่วงกลาง และปลายฤดูแล้งครับ เป็นช่วงที่น้ำยังไม่แรงจนเกินไป ไข่ไม่ลอยหนี ลูกปลาไม่ถูกพัดปลิว พอถึงฤดูฝนน้ำหลากแรง พวกลูกปลาก็จะโตพอเอาตัวรอดเองได้บ้างแล้ว ส่วนพวกที่อพยพขึ้นไปใช้ลำธารไม่ถาวรนี่ผมยังไม่มีข้อมูลครับ
นณณ์ approve [ 06 มิ.ย. 2550 14:58:27 ]
ความคิดเห็นที่: 11
จากที่เคยศึกษามาปลาในลำธาร ส่วนใหญ่ จะวางไข่ในช่วงต้นฝนจริงๆ  อย่างที่คุณนณณ์เข้าใจครับ เพราะช่วงนี้มีการเปลี่ยนแปลงของคุณภาพน้ำอย่างมาก ซึ่ง เข้าใจว่าเป็นปัจจัยกระตุ้นให้ปลาน้ำจืดส่วนใหญ่พร้อมที่จะผสมพันธุ์วางไข่ (ส่วนปัจจัยอะไรนั้นก็ต้องศึกษากันในเชิงลึกล่ะครับ) โดยพ่อแม่ปลาวางไข่เป็นแบบไข่ติดหรือมีพฤติกรรมซ่อนไข่ไว้ตามซอกหิน ซากไม้ หรือดูแลไข่ และตัวอ่อน เพื่อป้องกันการพัดพาโดยกระแสน้ำ เช่น ปลาในกลุ่ม Schistura, Systomus, Homaloptera น้อยชนิดที่จะวางไข่แบบไข่ลอย

ปลาบางชนิดสามารถวางไข่ได้ทั้งปี  แต่จะ peak ในช่วงฝน และน้อยในช่วงหนาว (ปลาจะหลีกเลี่ยงผสมพันธุ์วางไข่ในช่วงฤดูหนาว)

ส่วนลูกปลาจะฟักเป็นตัว จนสามารถว่ายน้ำเองได้แล้วภายใน 7-10 วัน (ช้ากว่ากลุ่มที่เป็นไข่ลอย)  แต่จะอาศัยอยู่ในบริเวณที่มีพรรณไม้น้ำ เกาะแก่ง  แต่ก็มีบางส่วนที่ถูกกระแสน้ำฟัดลงด้านล่างครับ

ส่วนการอพยพก็คงเป็นระยะทางที่ไม่ไกลมากนัก หรือแทบจะไม่อพยพเลย (Up-Down stream migrate)  แต่จะเป็นการอพยพในลักษณะที่เข้าหาชายฝั่งมากกว่า (Littoral migrate)

ส่วนการสร้างฝายนั้นก็คงต้องชั่งน้ำหนักระหว่างผลได้ผลเสียที่จะเกิดขึ้นครับ
...แก้ไขเมื่อ 06 มิ.ย. 2550 15:57:18
kasoop approve [ 06 มิ.ย. 2550 15:37:11 ]

- ปิดกระทู้ -

www.siamensis.org - Thailand Fish & Nature Explorer
An independent non-profit group
Established 2001
 All Rights Reserved 2001-2010 ©siamensis.org