[เม้ามอยเปเปอร์] ความหลากหลายของโพรโทซัวในโรงฆ่าสัตว์

มาดูที่ขั้นตอนการวิจัยกันดีกว่า

ขั้นแรกเลยนักวิจัยก็เริ่มทำการเก็บตัวอย่างจากโรงฆ่าสัตว์ทั้ง 5แห่งได้แก่โรงA B C D E ครับ โดย A เป็นโรคเชือดน้องวัว B และ Cเป็นโรคเชือดน้องหมู ส่วน D กับ E เป็นโรคเชือดน้องวัว น้องหมูและน้องเป็ดน้องไก่ครับ ซึ่งจะเห็นว่าเนื้อสัตว์เพื่อการบริโภคทั้งสิ้น โดยการเก็บตัวอย่างแต่ละโรงเชือดนั้นจะเลือกเก็บจากบริเวณต่างๆ ของโรงเชือด โดยแบ่งออกเป็น 3ส่วนคือส่วนที่มีการสัมผัสกับเนื้อสัตว์โดยตรง เช่น สายพานลำเลียงและโต๊ะเชือด และส่วนที่ไม่ได้สัมผัสกับเนื้อสัตว์โดยตรง เช่น เพดาน เครื่องทำความเย็น ท่อระบายน้ำ ประตูและส่วนอื่นๆ เช่น เศษเนื้อ ระบบลำเลียงน้ำ ซึ่งอุปกรณ์การเก็บตัวอย่างนั้นก็แตกต่างกันออกไปกับบริเวณที่เก็บมีตั้งแต่ตัวอย่างที่ใช้คัดตอนบัด (cotton wool) ป้ายเก็บขึ้นมา ตัวอย่างที่เป็นของเหลว เศษเนื้อ รวมไปถึงน้ำประปาที่ใช้ เป็นต้น หลังจากที่ได้ตัวอย่างแล้ว นักวิจัยเขาก็เอาตัวอย่างที่ได้มาเลี้ยงในอาหารเลี้ยง ซึ่งอาหารเลี้ยงที่ใช้คือ Page’s amoeba saline solutionผสมกับเมล็ดข้าวใน petri dish (จานแก้ว) แล้วนำไปเพาะฟักในเครื่อง incubator ที่อุณหภูมิประมาณ5องศาเซลเซียสเป็นเวลา 7 วัน ก่อนทำการส่องใต้กล้องจุลทรรศน์ (แต่จริงๆ แล้วระหว่าง7 วันนี้นักวิจัยเองก็ส่องทุกวันเหมือนกัน) โดยทำการส่องจากจากแก้วนั้นภายใต้กล้องจุลทรรศน์ชนิด inverted light microscope (คืออย่างนี้ครับ invertedจะมีข้อดีคือไม่ต้องมาหยดลงบนสไลด์ก็จะเห็นได้เลยว่าเจอตัวอะไรบ้าง เห็นพื้นที่กว้างกว่า) 

ทีนี้เรามาดูผลที่ได้กัน จากการสำรวจนักวิจยแบ่งโพรโทซัวออกเป็น 3กลุ่มตามลักษณะการเคลื่อนที่ ได้แก่ flagellate (มีหนวด) ciliate (มีขน) และ amoeba (เท้าเทียม) พบโพรโทซัว50.5%ของตัวอย่าง 105 ตัวอย่างเป็นผลบวก(+) ซึ่งในเศษเนื้อพบโพรโทซัวในทุกตัวอย่างที่เก็บมาเลยทีเดียว แต่ก็ไม่ใช่ว่าเปเปอร์นี้จะเน้นแต่โมเลคนะครับ ยังเอาผลที่ได้จากการส่องกล้องจุลทรรศน์มาเล่นด้วย ความหลากหลายของโพรโทซัวจากโรงเชือด C A และ B มีมากกว่าโรงเชือด D และ E อย่างมีนัยสำคัญ โรงเชือด C  พบ 37 morphospecies, including 16 identified morphospecies)  โรงเชือด A  พบ 22 morphospecies, including 14 identified morphospecies โรงเชือด B  พบ 22 morphospecies, including 9 identified morphospeciesโรงเชือด D พบ 18 morphospecies, including 7 identified morphospecies)  และโรงเชือด E (13 morphospecies, including 10 identified morphospeciesซึ่งความหลากหลายของโพรโทซัวที่พบมีเยอะเกินว่าผมจะไฟท์มาพิมพ์ให้อ่านกัน ซึ่งตัวหลักๆ ที่พบก็ได้แก่ Vorticella spp., Colpoda steinii, Bodo saltans และ Cochliopodium actinophorumเป็นต้น จะเห็นว่าโรงเชือดE นั้นพบความหลากหลายของโพรโทซัวต่ำสุด แล้วอย่างไร? นักวิจัยเขาไม่ได้ทำแค่ส่องกล้องกับโมเลคครับ เขายังตรวจสุขอนามัยของโรงเชือดด้วย ผลคือโรงเชือด A-D ไม่ไหวจะเคลียร์ ส่วน E มีสุขอนามัยที่ดีสุดครับ จึงสอดคล้องกัน

จากเปเปอร์นี้ก็จะเห็นว่าแต่ละวิธีการมีข้อดีข้อเสียหลายอย่าง ยังไงกันบ้าง?
#การเพาะเลี้ยงก่อนทำการศึกษา – พบชนิดที่เพิ่มขึ้น แล้วถามว่าทำไมต้องทำตั้งแต่วันที่1 ที่ทำการเก็บตัวอย่างทันทีเลย แล้วทำไมต้องทำตั้งแต่วันที่1- 7 เพราะว่าโพรโทซัวบางชนิดเราก็เอามาเลี้ยงให้ได้ไม่รอดครับ ทำตั้งแต่วันที่ 1 – 7 จะเห็นว่ามีชนิดของโพรโทซัวที่แตกต่างกัน (รายงานว่าทำแค่ 7 วัน แต่ในความเป็นจริงน่าจะมากกว่านั้นแต่วันต่อๆ ไปไม่พบอะไรแถมที่เพาะไว้ตายหมดอีก –ประสบการณ์ตรงจากผมเอง)
#การใช้primer2ชนิด คือทำให้ primer สามารถเข้าจับได้ดีมากขึ้น ให้ผลที่มีประสิทธิภาพครับ
การใช้DGGEในการรันเจล ให้ผลที่อาจจะ overestimateมากไปเสียหน่อยเพราะอะไร ไว้จะอธิบายทีหลังนะครับค่อนข้างยาวอยู่

เปเปอร์ประมาณนี้น่ามีการทำในไทยบ้าง... แต่ถ้าทำไปจะโดนสั่งเก็บไหมนะ... เพราะอาจจะกระทบต่ออุตสาหกรรมในไทยเราเองด้วย~

เปเปอร์นี้สอนให้รู้ว่า
#ในอาหารมีสิ่งมีชีวิตที่เราอาจจะไม่ต้องการติดมาด้วยเสมอ เพราะฉะนั้นปรุงอาหารให้สุกก่อนรับประทานนะครับ
#การทำวิจัยให้ได้มีประสิทธิภาพด้านอนุกรมวิธาน บางทีการใช้โมเลคมาเป็นtoolอาจจะช่วยให้ได้ผลการศึกษาที่กระจ่างชัดมากขึ้น แต่โมเลคก็ไม่ใช่ทุกอย่าง :)
ผมเห็นว่าเปเปอร์นี้อาจจะมีประโยชน์ อาจจะเห็นว่าอาจจะเป็นในทาง molecular จ๋าไปสักหน่อย แต่ผมเห็นว่าน่าจะนำมาปรับใช้กับสัตว์หรือพืชชนิดอื่นๆ ที่เราสนใจอยู่ได้ :)

ผมไม่ได้ตั้งกระทู้มาเป็นปี มาทีเดียวก็สาดเสียยาวเลย