ความสัมพันธ์ระหว่างวรรณะกับเพศของปลวก?

คือเท่าที่ผมทราบมา แมลงสังคม ในกลุ่มมด แตน ผึ้ง จะมีระบบคล้ายๆกัน คือ มี Queen Worker และ Drone
Queen และ Worker เป็นเพศเมีย แต่ทำหน้าที่ต่างกัน ส่วน Drone เป็นเพศผู้ มีหน้าที่ผสมพันธุ์อย่างเดียว ผสมเสร็จแล้วก็ตาย

แต่ปลวกมีระบบที่ค่อนข้างซับซ้อนกว่า และมีวรรณะที่หลากหลายกว่า ปลวกกลุ่มทำงานเองยังมีพวกแบกหาม กับพวกต่อสู้(ผมไม่แน่ใจว่าเป็นที่อายุหรือวรรณะแต่กำเนิดกันแน่) ปลวกตัวผู้หลังผสมกับนางพญาแล้วก็ยังไม่ตาย แต่ยังคงสถานะเป็น King ภายในรังในเวลาต่อมาด้วย
ทีนี้ผมสงสัยว่า ถ้าดูระบบโครโมโซมของปลวกกลุ่มทำงาน(ทั้งพวกแบกหามและต่อสู้) จริงๆแล้วมันเป็นเพศเมียหรือเพศผู้กันแน่ครับ? หรือเป็นได้ทั้งสองเพศแต่สืบพันธุ์ไม่ได้? หรือมันไร้เพศโดยสมบูรณ์?

Comments

ความเห็นที่ 1

 วรรณะที่พบในปลวกนั้นมีอยู่ 4 วรรณะหลักๆ คือ วรรณะสืบพันธุ์ (primary reproductives) วรรณะสืบพันธุ์รอง (neotenic reproductives -- วรรณะนี้จะสืบพันธุ์แทน เมื่อไม่มีราชาและ/หรือราชินีอยู่ มักไม่มีปีก) วรรณะปลวกงาน ((true) worker) และวรรณะปลวกทหาร จำนวนวรรณะในปลวกจะแตกต่างกันไปตามแต่ชนิด สกุล หรือวงศ์ อีกทั้งยังมีข้อยกเว้นและรายละเอียดในแต่ละวรรณะอีกมากครับ

จำนวนวรรณะต่างๆ ในปลวกแต่ละวงศ์ (Korb & Hartfelder, 2008)

ความเห็นที่ 2

ปลวกจะมีระบบการกำหนดเพศเป็นแบบ XY ทั้งสองเพศมีโครโมโซมเป็น diploid และวงจรชีวิตจะประกอบไปด้วย ไข่-ตัวอ่อน-ตัวเต็มวัย ซึ่งจะต่างพวกต่อแตนมดที่เป็นแบบ haplodiploid ที่มีวงจรชีวิตแบบ ไข่-ตัวอ่อน-ดักแด้-ตัวเต็มวัย 

เพราะฉะนั้น ปลวกงานเป็นได้ทั้งสองเพศครับ การจะผสมพันธุ์ได้หรือไม่ขึ้นอยุ่กับปัจจัยภายนอก (ฟีโรโมน) และทางพันธุกรรม (sex-linked alleles) และในส่วนของการผสมพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ (parthenogenesis) จะให้ลูกออกมาเป็นเพศเมีย ซึ่งจะเจริญเป็นปลวกงานหรือราชาหรือราชินีก็แล้วแต่ปัจจัยกล่าวมาครับ 

การเจริญและการกำหนดเพศในปลวก (Crozier & Schluns, 2008)

ความเห็นที่ 3

เอกสารอ้างอิง

     Crozier, R.H. and H. Schluns. 2008. Genetic caste determination in termites: out of the shade but not from Mars. BioEssays 30: 299-302.
     Hayashi, Y., N. Lo, H. Miyata and O. Kitade. 2007. Sex-linked genetic influence on caste determination in a termite. Science 318: 985-987.
     Korb, J. and K. Hartfelder. 2008. Life history and debvelopment - a framework for understanding developmental plasticity in lower termites. Biological Review 83: 295-313.
     Miura, T. 2005. Developmental regulation of caste-specific character in social-insect polyphenism. Evolution & Development 7(2): 122-129.

ความเห็นที่ 4

โฮ้ววว

ความเห็นที่ 5

เราข้ามกระทู้นี้ไปได้ไง

ความเห็นที่ 6

ขอบคุณสำหรับคำตอบครับ กระจ่างเลย yes