'แผ่ว' ใจ--เรื่องจริงที่เสียงเบา จากผู้พิทักษ์

เรื่อง: อุเทน ภุมรินทร์ ภาพ: วิสูจน์ สุพงษ์

"โชคดี ที่พี่เขาดันไปสะดุดสายมันก่อน จึงล้มหัวขมำ 'แผ่ว' เลยลั่นถูกเป้หลัง" แคน เพื่อนหนุ่มที่ทำงานอยู่ที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง เล่าให้ผมฟัง ถึงเหตุการณ์ที่พี่เจ้าหน้าที่พิทักษ์ป่าคนหนึ่งประสบ ในกรณีนี้ "แผ่ว" คือ ปืนผูกที่พรานทำไว้ตามด่านสัตว์ หมายชีวิตสัตว์ป่าโชคร้าย ที่เดินผ่านมาสะดุดเชือกที่วางพาดไว้ เมื่อสัตว์สะดุด เชือกจะดึงเหนี่ยวไกปืนทำงานทันที แต่ในระดับที่เจ้าหน้าที่คนนี้พบเจอ ตำแหน่งของ 'แผ่ว' หมายเอาชีวิตเจ้าหน้าที่อย่างพวกเขา

 "ต่อให้เจ้าหน้าที่ป่าไม้ ตั้งแต่หัวหน้าฯ ผู้ช่วย พิทักษ์ป่า ทำงานกันหนักแค่ไหน เดินลาดตะเวน เพิ่มวันหนักกว่าที่เคยเดิน การล่าก็ยังไม่ลดลง" แคนเล่าให้เห็นภาพ "ยังมีสัตว์หลายตัว ที่โดนพรานวางยา "ฟูราดาน" ล่าสุดนี้ เสือไฟก็เพิ่งตายไป" ยังมีโศกนาฎกรรมทอีกหลายบทที่ไม่ได้เป็นข่าว หรือเสียงดังพอได้ยินมาถึงในเมือง ความตายของสัตว์ป่า จากการลักลอบล่าเกิดขึ้นอย่างไม่มีทีท่าว่าจะหยุดเอาง่ายๆ

 ฟูราดาน สารเคมีเกษตรที่สำหรับฆ่าศัตรูพืชในไร่ เช่น ปลวก แมลง ฯลฯ กลายเป็น 'ยาเบื่อ' เพื่อล่าสัตว์ผู้ล่า โดนยัดสารพิษนี้ ไว้กับซากสัตว์ตามทางด่านที่สัตว์เป้าหมายใช้

 ยาพิษชนิดนี้ เป็นเหตุให้เสือโคร่งสามแม่ลูก ตายกลางป่าห้วยขาแข้ง เมื่อต้นปีก่อน เพราะพรานได้รับใบสั่ง ต้องการหนังเสือ! เล่ากันจากผู้ทำงานในพื้นที่ว่า รอบซากลูกเสือที่ตาย มีรอยกัดต้นไม้ และดิ้นทุรนทุราย พวกมันคงจากไปอย่างทรมาน

 "บางคืนที่นอนในป่า 'แผ่ว' ลั่นพร้อมกันสามครั้ง" หลังจบจากคณะวนศาสตร์ ม.เกษตร แคนเริ่มงานที่ห้วยขาแข้ง เขามีโอกาสเดินลาดตะเวนตรวจป่ากับพี่เจ้าหน้าที่เสมอๆ

"มันเยอะมากจริงๆ มีพี่คนหนึ่งไปนั่งปลดทุกข์กลางป่า 'แผ่ว' ลั่นห่างก้นเขาไปไม่มาก หลังจากนั้น แกเดินตรวจหา บริเวณนั้น เจอ 'แผ่ว' ตั้ง 7 อัน" กับดักพรากชีวิตสัตว์ป่า มากมายขนาดนั้น และบ่อยครั้ง พรานป่าก็จงใจ ติดตั้ง 'แผ่ว' ไว้ในระดับที่กระสุนหรือดินปืนที่ลั่นมานั่น หมายชีวิตของเจ้าหน้าที่พิทักษ์ป่า ซึ่งคอยจับกุม ขัดขวางการทำงานของพวกพราน เพื่อจะรักษาทรัพยากรอันเป็นสมบัติของเราทุกคนเอาไว้ พวกเขาอาจถูกตอบแทนด้วย "ความตาย" หรือไม่อย่างดีก็พิการ

 "พอได้ไปเดินกับพวกเขา ก็เห็นใจพี่ๆ เจ้าหน้าที่มาก เพราะเงินเดือนของเขา อยู่ที่ 4,700-5,000 บาทเท่านั้น แถมยังมี 'ตกเบิก' ในช่วงเดือนตุลาคม เป็นต้นไปที่ปิดปีงบประมาณของแต่ละปีอีก"

"แล้วก็เสี่ยงมากด้วย จะตายวันไหนก็ได้" เมื่อได้มีโอกาส ผมและแคนมักคุยกันเรื่องนี้ แต่ก็อีกนั่นแหล่ะ ได้แต่บ่น แลกเปลี่ยน ตบไหล่ให้กำลังใจกันไปเท่านั้น การดูแลสวัสดิการของเจ้าหน้าที่รัฐ มันไม่ใช่เรื่องที่คนตัวเล็กๆ ในสังคม อย่างพวกเราจะเสกบรรดาลได้

ได้ก็แต่เพียงหวังว่า เจ้าหน้าที่พิทักษืป่า จะไม่ "แผ่วใจ" กันเสียหมดก่อน เท่านั้นก็พอ 

ว่าแต่ว่า ท่านรัฐมนตรีกระทรวงนี้ หรืออธิบดีกรมนี้ พอได้ยินเรื่องอย่างนี้บ้างไหม?